جای نهاد حمایتی در مقابله با کودکآزاری خالی است
از آرین تا متینا
“متینا کوک ۸ سالهای که توسط ناپدری مورد کودک آزاری قرار گرفت و بر اثر تحمل انواع خشونتهای غیر قابل باور جانش را در بیمارستان از دست داد.”
از زمان کشته شدن “آرین گلشنی” با اعمال انواع کودکآزاری توسط نزدیکان و درون خانواده حادثهی مشابه برای متینا یک ربع قرن فاصله است. در این ۲۵ سال، انتظار میرفت که شرایط زیستی کودکانِ در معرض آسیب تغییرات معناداری از سر گذرانده و قوانین توانسته باشند در دو بعد پیشگیری و حمایت، از کارایی لازم برخوردار باشند که چنین نشد.
جامعهی در معرض دگرگونی ایران، خانواده را با تغییرات گوناگون درگیر کرده است. جدایی پدر و مادر و بلاتکلیفی کودکان از جمله عواقب ناگواری است که جامعه ما در حال تجربهی آن است. در چنین شرایطی ضروری است که دولت با رصد کردن این دگرگونیها، نهادها و سازمانهای حمایتی حوزهی کودکان را با مشارکت سازمانهای غیردولتی برپا کند.
دولت وظیفه دارد که بقا و رشد کودکان را با کارآمد کردن نهادهای حمایتی تضمین کند. اگر نهادهای رسمی و دولتی در حفظ و نگهداشت از حیات و ممات کودکان به صورت عملی و جدی در میدان حاضر نباشد، شاهد حوادثی از این دست خواهیم بود.
کودکان به طور کلی و به ویژه کودکان خانوارهای از هم پاشیده قادر به مقابله و صیانت از خود نیستند، اگر یکی از سرپرستان و یا هر دو آزارگر باشند کودک در غیاب حضور و عدم نظارت دولت و یا سازمانهای غیردولتی به هدفی در دسترس برای اعمال خشونت تبدیل خواهد شد. در چنین شرایطی خلأهای موجود خود را نمایان کرده و به تکرار اعمال خشونت آمیز و کودکآزاری کمک خواهد کرد.
وظیفهی دولت مطابق قوانین داخلی و بین المللی حوزه کودکان مشخص است:
“کشورهای عضو حق ذاتی کودکان را برای زندگی به رسمیت میشناسد و حق بقا و رشد را تا حد امکان تضمین خواهند کرد”. ماده ۶ پیمان حقوق کودکان
در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوبه سال ۱۳۹۹ نیز کودکآزاری جرم انگاری شده است ولی نقص اصلی این قانون که ندیدن نهاد حمایتی از کودکان در مقابل کودکآزاران است، هم چنان به قوت خود باقی است.
گزارشهای رسیده به انجمن نیز حاکی از گسترش خشونت خانگی و خشونت پنهان، علاوه بر خشونت ساختاری است.
انجمن حمایت از حقوق کودکان نیاز مبرم ایجاد نهادهای حمایتی در مقابله با کودکآزاری را یکی از راهکارهای عملی مبارزه با کودکآزاری میداند و از همه دستاندرکاران دولتی و غیردولتی میخواهد که با ایجاد خانههای امن برای کودکان و همکاری همه جانبه از رنج هر روزه کودکان و خانوادهها بکاهند.
انجمن حمایت از حقوق کودکان
تیر ماه ۱۴۰۲
آرین گلشنی : دختر بچهی ۹ ساله که در سال ۱۳۷۶ بر اثر کودکآزاری درون خانواده کشته شد و این واقعه ۵ سال بعد منتهی به وضع “قانون پیشگیری از کودک آزاری” شد.