خانه کودک ناصرخسرو
هیچ کودکی ملک پدری کسی نیست، کودکان حق دارند در مکانهایی امن وقتشان را به شادی، بازی، خندیدن و خیالپردازی بگذرانند.
خانه کودک ناصرخسرو
انجمن حمایت از حقوق کودکان، خانههای کودک را به عنوان الگوهایی برای تحقق حقوق کودک با شرایط موجود در نظر گرفته است تا با حمایت از کودکان در شرایط دشوار و بهبود شرایط زندگیشان سازمانهای دولتی را ترغیب به استفاده از این الگوها برای احقاق حقوق کودک در سراسر کشور کند. خانۀ كودک ناصرخسرو (از سال ١٣٨٠)، يكي از پروژههای انجمن حمايت از حقوق كودكان منطقۀ بازار و پامنار است. هدف از راهاندازی این خانۀ کودک، بهرهمندسازی کودکان از حقوق طبیعی و قانونی و ایجاد محیطی امن و حمایتگر برای آنها و خانوادههایشان است. این خانه در طول سالیان متمادی با مجموعهای از فعالیتهای مددکاری، آموزشی، بهداشتی، و درمانی تلاش خود را برای ارتقاء سطح زندگی کودکان در شرایط دشوار به کار بسته است.
تأسیس: ١٣٨٠
موقعیت: منطقۀ بازار و پامنارار
هدف: بهبود وضعیت زندگی کودکان، ایجاد محیطی امن و حمایتگر برای آنها و خانوادههایشان.
فـعالیـــتهـای خانـــۀ کـودک ناصرخسرو
خانۀ کودک ناصرخسرو هماکنون در زمینههای مختلفی شامل تحصیل و آموزش، مددکاری و مشاوره، ورزش، هنر و خلاقیت فعال است
آموزش
کلاسهای پایه اول تا هشتم برای کودکان بازمانده از تحصیل و کلاسهای تقویتی، زبان و کامپیوتر برای رشد مهارتهای آموزشی
رشد محسوس در سواد پایه کودکان، بهبود مهارتهای بیانی
ورزش
ورزشهایی همچون فوتبال و والیبال
بازیهای گروهی، ارتباط با طبیعت
هنر و خلاقیت
آموزش فرهنگی شامل بخشهای مختلف هنری مانند نقاشی، کاردستی، تئاتر، نمایش ماسکسازی، فعالیتهای نمایشی
مددکاری و مشاوره
بررسی شرایط خانوادگی، ارائه مشاوره و روانشناسی، کمک به حل مشکلات هویتی کودکان بیشناسنامه
جلسات مددکاری فردی و گروهی برای کودکان و خانوادهها و آموزش بهداشت و مدیریت رفتار
مشـروح فـعالیـــتهـای خانـــۀ کـودک ناصرخسرو
این خانه با تدوین و اجرای پروژههای محلی مانند طرح سوادآموزی کودکانی که مجبور به کار کردن هستند، تجهیز کتابخانههای مدارس دولتی، آموزش مهارتهای زندگی در مدارس دولتی، خانههای سلامت و سرای محلات و غیره، با کسب اعتماد سازمانهای دولتی و غیر دولتی به تقویت سرمایههای اجتماعی میپردازد. از جمله اهداف این مجموعه تغییر نگرش و رفتار گروههای هدف نسبت به حقوق کودکان از طریق ارتقاء سطح دانش و آگاهی آنها نسبت به حقوق کودکان و بهداشت فردی و روانی است.
خانۀ کودک ناصرخسرو در سه بخش آموزش، مددکاری، بهداشت فعالیت میکند. این پروژه مانند دیگر پروژه های انجمن حمایت از حقوق کودکان، از طریق کمکهای مردمی و کار داوطلبانه اداره میشود.
اهداف و برنامههای خانـــۀ کـودک ناصرخسرو
۱. ارتقای سطح دانش و آگاهی گروههای فوق الذکر در مورد حقوق کودکان، بهداشت فردی، جسمی و روانی و حقوق شهروندی
۲. تغییر در نگرش و رفتار این گروهها در راستای حقوق کودک
۳. ایجاد احساس مسئولیت در میان جمعیت غالب این منطقه و گروههای هدف نسبت به پیرامونشان و تشویق آنان به مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، با هدف تغییر در نگرش آنان به سوی هماهنگی بیشتر با اهداف پیماننامه جهانی حقوق کودک
۴. مداخله در بحران با توجه به قرارگیری در مناطق آسیبپذیر شهری
۵. آموزش کودکان خصوصا کودکانی که در معرض آسیبهای اجتماعی و اقتصادی بیشتری قرار دارند
۶. حفاظت از کودکان با ابزارهای توانمندسازی و آموزشی و حمایت از خانوادهها با برنامههای توانافزایی
۷. پیدا کردن خلاهای قانونی در ارتباط با حقوق کودکان و گزارش به هیئت مدیره انجمن
ساختار سازمانی خانـــۀ کـودک ناصرخسرو
ساختار سازمانی و کارگروههای خانۀ کودک ناصرخسرو بهصورت طرحی سازمانیافته اجرا میشود که بخشی از ساختار انجمن حمایت از حقوق کودکان و زیرنظر هیئتمدیره آن است. این مرکز دارای کارگروههای تخصصی میباشد که فعالیتهای اجرایی را شکل میدهند:
۱. کارگروه آموزش و سوادآموزی:
برگزاری کلاسهای آموزشی شامل پیشدبستانی، کلاسهای تقویتی از ابتدایی تا کنکور، آموزش زبان، کامپیوتر، حرفهآموزی تخصصی مانند خیاطی و آرایشگری.
برگزاری کلاسهای خانوادهمحور برای والدین، بهخصوص مادران.
اجرای اردوهای آموزشی و تفریحی برای افزایش تعلق اجتماعی و تقویت روحیه کودکان.
۲. کارگروه مددکاری اجتماعی و بهداشت:
تشکیل پرونده مددکاری برای کودکان بازمانده از تحصیل، بدون شناسنامه، یا در معرض سوءاستفاده؛ ارجاع به مراکز درمانی، خدمات بهداشتی و پیگیری مستمر خانوادگی.
ارائه خدمات روانشناختی، مشاوره فردی و گروهی برای کاهش آسیبهای ذهنی و روانی کودکان.
آموزش بهداشت فردی، روانی و بهداشت جنسی به کودکان و والدین؛ این مورد برای کودکانی که در محیطهای ناامن زندگی میکنند اهمیت بالایی دارد.
۳. کارگروه روابط عمومی:
اطلاعرسانی درباره خدمات، نیازها و تاثیرات مرکز در رسانهها و شبکههای اجتماعی.
تشکیل نشستها و نمایشگاهها برای معرفی دستاوردها و جذب حمایت محلی و مردمی.
ارتباط با نهادهای محلی مانند کلانتری یا بازاریان برای همکاری و حمایت مالی.
۴. کارگروه خدمات فرهنگی و مهارتی (ورزش، حرفهآموزی، کتابخوانی):
کتابخوانی و کتابخانه کودک: تأسیس اولین کتابخانه کودک و نوجوان در محله از حدود سال ۱۳۸۶، با برنامههایی مانند امانتدادن کتاب، دعوت نویسندگان کودک، جشن کتابخوانان و...
ورزش: کلاسهای فوتبال برای گروههای سنی مختلف (۸ تا ۱۸ سال)، مسابقات دوستانه محلی، و ثبت برخی نوجوانان در تیمهای رسمی راهآهن؛ نیازهای تجهیزاتی و بیمه نیز پیگیری میشد.
حرفهآموزی: دورههایی مانند آموزش شنا برای دختران، کلاس آرایشگری برای دختران نوجوان با مدارک فنیحرفهای و پیگیری ورود برخی فارغالتحصیلان به بازار کار محلی.
۵. کارگروه داوطلبان (مدیریت مشارکت محلی):
جذب و مدیریت داوطلبانی که حمایت آموزشی، روانشناختی، پزشکی و هنری ارائه میدهند.
نگهداری و آموزش مستمر داوطلبان برای حفظ کیفیت خدمات و مشارکت فعالانه آنها.
مدیریت روند فعالیت داوطلبان و مطابقت آن با نیازهای مرکز.
در مجموع خانه کودک ناصرخسرو نمونهای موفق از اجرای موثر سیاست حمایت از حقوق کودک از طریق رویکرد محلهمحور و مبتنی بر داوطلبی گسترده است. این مرکز با تأکید بر سوادآموزی، توانمندسازی فرهنگی، ورزشی و مددکاری، توانسته فرصتهای واقعی به کودکان آسیبدیده ارائه دهد. حضور مستمر کودکان افغان و کار، نکتهای برجسته است که توجه ویژه آموزش و سلامت جنسی را طلب میکند. با همه این موفقیتها، تغییر یا تهدید مکان فیزیکی مرکز و نبود امنیت قرارداد و حمایت قانونی از پروژه، بزرگترین خطر پیش روی ادامه فعالیت آن محسوب میشود. در مجموع، تجربه خانه کودک ناصرخسرو نشان میدهد که مشارکت محلی، آموزشهای هدفمند، شبکه داوطلبی و تمرکز بر حقوق کودک، میتواند اثرهای قابلتوجهی داشته باشد. با این حال حمایت قانونی شفاف، استقلال عملکرد و پایداری منابع، برای ادامه مسیر ضروری است.
ساختار و اطلاعات تماس
خانۀ کودک شوش در حال حاضر به صورت شورایی و با کمک اعضای خانۀ کودک و داوطلبان به حدود ۱۲۰ کودک کمکرسانی میکند.